Veilig op weg naar het speciaal onderwijs - deel 2

De eerste keer zelfstandig naar school reizen, is een moment dat ieder kind meemaakt. Een mooie mijlpaal, iets om trots op te zijn en iets waardoor je groeit. Zeker als je op speciaal onderwijs zit. Maar soms is het verkeer spelbreker: de route naar school voelt niet veilig, dus je ouders vragen toch nog maar taxivervoer aan. 

Wat kunnen gemeenten en scholen doen aan die onveilige situaties?

In het vorige artikel kon je al lezen dat een school niet wettelijk verplicht is om de verkeersveiligheid rondom de school voor haar rekening te nemen. Hiervoor is samenwerking met de gemeente nodig en ook ouders spelen een belangrijke rol. Hoe die samenwerking eruit kan zien, lees je in deze blog.

Toezicht houden en klaar overs

Ook al hebben veel scholen geen vastgesteld beleid over verkeersveiligheid, scholen hebben wel een belangrijke rol als het om veilig reizen naar school gaat. Veel scholen voor speciaal onderwijs, zoals bijvoorbeeld de Brouwerij in Oosterbeek (VSO), hebben een aparte verkeerslus op eigen terrein, voor de vele taxi’s die er elke ochtend en middag tegelijk aankomen om kinderen te brengen en halen.

Soms is er bij de school zelfs iemand belast met de taak om de taxi’s en de leerlingen te dirigeren. Bijvoorbeeld SBO de Schilderspoort in Zevenaar. Daar komen zoveel leerlingen en zoveel busjes, dat er zelfs zonder brengende ouders soms gevaarlijke situaties ontstaan. Dus is er een medewerker die ‘s ochtends en ‘s middags toezicht houdt.

Scholen zijn ook vaak de plek waar ouders zich verenigen om op de route naar de school klaarovers (verkeersbrigadiers) in te zetten. VVN biedt materialen om ouders te helpen om een fietscontrole uit te voeren (zijn de fietsen degelijk en goed uitgerust). Ook dat is iets wat bijna altijd per school wordt georganiseerd. “Het is allemaal heel lokaal,” vertelt Rob Stomphorst van Veilig Verkeer Nederland.

Dubbelrol voor gemeenten

Gemeenten hebben twee heel verschillende rollen als het gaat om de veilige route naar school. Vanuit leerlingenvervoer wil de gemeente weten: “Is deze route werkelijk onveilig voor dit kind? Hoe kunnen we toetsen wat de ouder beweert?” Want als de route onveilig is, dan betekent dat in de praktijk vaak dat er een voorziening voor taxivervoer wordt geregeld. Maar leerlingenvervoer valt onder de afdeling sociaal domein, waar weinig kennis over verkeer te vinden is.

De meeste expertise over veiligheid vind je in de meeste gemeenten bij de verkeersdeskundige. De afdeling Ruimte dus. Het lokale verkeer is één van de klassieke, belangrijkste taken van de gemeente. Volgens Stomphorst is het verstandig om zoveel mogelijk met de verantwoordelijke wegbeheerder te schakelen. “Het is goed om daarbij in contact te blijven met scholen. Soms moet je ook de wegbeheerder aanhaken.”

Samen met deze partijen kan een beeld worden gevormd van wat de lastige punten in het verkeer zijn. En bekeken worden of zelfstandig reizen met fiets of ov op deze route voor bepaalde leerlingen mogelijk is. Er is geen objectieve standaard, maar op deze manier heb je wel een gedeeld beeld en het maximale draagvlak.

Van aanvraag tot roosterwijziging

Forseti verzorgt voor vijftien gemeenten de coördinatie van het leerlingenvervoer. We ontvangen en beoordelen de aanvragen en stemmen af over beleid en bijzondere casussen. Als het vervoer is toegekend regelen we voor ouders alles met het taxibedrijf, ook als er roosterwijzigingen zijn of problemen in het busje.

Welke rol speelt verkeersveiligheid in de aanvragen? “We komen het tegen, maar omdat we het niet apart registreren is het moeilijk om iets te zeggen over aantallen,” zegt Camilla Baeten, kwaliteitsmedewerker bij het Mobiliteitsbureau van Forseti. “Er zijn heel wat leerlingen die dichtbij school wonen, tien jaar of ouder zijn en geen fysieke handicap hebben. Maar die wel taxivervoer krijgen omdat ze niet zelfstandig kunnen reizen met fiets of bus. Ligt het dan aan gedrag van de leerling, gevaar op de route, of allebei? Dat is lastig te zeggen.”

Voor een randgemeente van een grote stad doen we sinds 1 januari de toekenning van het leerlingenvervoer. “Het valt op dat er veel taxi wordt toegekend voor korte afstanden op basis van het feit dat de leerling niet zelfstandig kan reizen,” zegt Baeten. “Ligt dat misschien aan de grote brug waar veel leerlingen overheen moeten fietsen? Ik ben heel benieuwd om vanaf april de inhoud van de nieuwe aanvragen te zien.”

MoVo biedt kansen

Waar ziet het Mobiliteitsbureau van Forseti kansen om meer aandacht te besteden aan de veiligheid van de route? “De nieuwe modelverordening van de VNG biedt als optie een vervoerontwikkelingsplan,” vertelt Baeten, “daar zou je iets mee kunnen doen. Het is namelijk een goed instrument om met meer aandacht te kijken naar de praktische mogelijkheden van fietsen naar school. Hoe meer je met ouders in gesprek komt, hoe beter je kunt aanvoelen waar de zorgen zitten en kunt bespreken wat de mogelijkheden zijn.”

Benieuwd wat jij kunt doen tegen onveilige schoolroutes in jouw gemeente? Neem contact met me op, ik kijk graag met je naar de mogelijkheden.