Veilig op weg naar het speciaal onderwijs - deel 1

De eerste keer zelfstandig naar school reizen, is een moment dat ieder kind meemaakt. Een mooie mijlpaal, iets om trots op te zijn en iets waardoor je groeit. Zeker als je op speciaal onderwijs zit. Maar soms is het verkeer spelbreker: de route naar school voelt niet veilig, dus je ouders vragen toch nog maar taxivervoer aan.

Wat maakt een route onveilig? En wie is er eigenlijk verantwoordelijk voor de verkeersveiligheid rondom school?

Ook al kan een leerling zelfstandig naar school fietsen of met de bus reizen, toch maken ouders zich vaak zorgen om onveilige situaties op de route. Zoals drukke kruispunten of fietspaden die niet vrijliggend zijn. Voor ouders van kinderen met een beperking is dit vaak extra spannend. Dan kies je toch liever voor veiligheid: de taxi die je kind komt halen en brengen.

Voor gemeenten zijn zulke situaties ook lastig. Want hoe kun je beoordelen of een ouder gelijk heeft als die zegt: “Mijn kind kan niet zelfstandig naar school omdat de route niet veilig is.” Risico’s horen erbij in het verkeer: hoe bepaal je dan wanneer het risico te hoog is? En hoe weeg je daarin de beperkingen van de leerling en de mogelijkheden van de ouders mee?

Verkeerssituatie rondom school

Een voorbeeld dat we bij Forseti vaak tegenkomen is SBO de Wissel in Oosterhout. Met de fiets is het voor de meeste leerlingen uit Oosterhout zelf niet ver reizen naar deze school. Ook met openbaar vervoer is de Wissel goed bereikbaar: er komen vijf buslijnen langs op twee haltes, allebei op 300 meter lopen. De bustijden sluiten redelijk aan op het schoolrooster, dus alle seinen staan op groen. Behalve het sein voor verkeer.

Om van de bushalte bij De Wissel te komen moet een leerling één of twee drukke wegen oversteken. En SBO-scholen worden nu eenmaal veel bezocht door leerlingen met gedragsproblemen: kinderen die nog wel eens druk zijn en bij het uitstappen naar buiten rennen, het fietspad op. Kinderen die je liever niet langs een drukke weg bij het zebrapad ziet wachten, omdat je bezorgd bent dat ze afgeleid raken en de auto’s uit het oog verliezen.

Soms zit het gevoel van onveiligheid in de fietsroutes. Niet overal zijn vrijliggende fietspaden, zeker in het buitengebied, en niet overal kunnen fietsers veilig wachten bij het oversteken. En soms gaat het zelfs enkel over de laatste tientallen meters, waar kinderen te maken hebben met de verkeersdrukte van ouders die hun kind met de auto komen brengen. Juist vlakbij de school kan het heel onoverzichtelijk worden.

Keurmerken

Er zijn keurmerken voor een veilige school waarin ook de schoolomgeving wordt meegenomen. Veiligheidsexpert Willem Koning van Mijn Veilige School vertelt dat hun keurmerk wordt toegekend op basis van de wettelijke verplichtingen die gelden voor het opstellen van een schoolveiligheidsplan.

“Helaas is een school niet wettelijk verplicht om de verkeersveiligheid rondom de school voor haar rekening te nemen,” vertelt Koning. “Dus zullen we ook zonder beleid over verkeersveiligheid ons keurmerk toekennen, mits aan alle wettelijke verplichtingen is voldaan. Toch kiezen we ervoor om in onze analyse van de veiligheidsdocumentatie altijd ook aandacht te geven aan de verkeersveiligheid rondom de school en hierover ook te adviseren in onze rapportage. Omdat we dit aspect van groot belang vinden. Het is echter volledig aan de school zelf of zij deze adviezen opvolgen of niet.”

Samen de oplossing vinden

Rob Stomphorst van Veilig Verkeer Nederland (VVN) legt uit dat zij vooral de nadruk leggen op het helpen van partijen om samen de oplossing te vinden. Ouders, scholen, gemeenten, wegbeheerders. Vaak is het een goede eerste stap om de verkeersdeskundige van de gemeente te betrekken als er een verkeersveiligheids-vraagstuk is. Mocht er sprake zijn van een verkeersonveilige situatie, dan kan deze altijd online worden gemeld bij het VVN-Participatiepunt.

Waar een keurmerk voor veilig verkeer rond school al niet echt bestaat, is een keurmerk voor een veilige route naar school helemaal hoog gegrepen. Want hoe objectiveer je de veiligheid van een individuele route? “(On)veiligheid is moeilijk te objectiveren,” aldus Stomphorst. “Het is extra lastig als je beseft dat het ook nog eens afhangt van de bijzonderheden van de leerling die de route zou moeten afleggen.”

In een volgend artikel ga ik verder in op hoe alle partijen dit samen kunnen aanpakken.

Benieuwd wat jij kunt doen tegen onveilige schoolroutes in jouw gemeente? Neem contact met me op, ik kijk graag met je naar de mogelijkheden.