Vrijwilligers in het doelgroepenvervoer: noodzaak of no-go? Deel 1

Nog steeds zijn er regelmatig berichten in de media over problemen in het doelgroepenvervoer. Chauffeurstekorten, cao-discussie met stakingen als gevolg en grote druk op alle betrokkenen. Kan het vrijwilligersvervoer hier een deel van de oplossing zijn?

Dit is het eerste deel van twee artikelen over vrijwilligers in het doelgroepenvervoer. In dit artikel schrijft Ronald Derks over het vervangen van chauffeurs en de definitie van een goede chauffeur.

Chauffeurs kunnen niet vervangen worden

‘Verdringing’ is een term die we vaak horen als het over vrijwilligersvervoer gaat. Het gaat dan om het verschijnsel dat mensen met betaald werk worden vervangen door laag- of ongeschoolde mensen. Zoals vrijwillige chauffeurs die betaalde chauffeurs vervangen. 

Vervangen is wat mij betreft een verkeerde woordkeus. Liever gebruik ik versterken, daarmee ontstaat namelijk samenwerking. En dat is de enige manier waarop vrijwilligersvervoer en contractvervoer prima naast elkaar kunnen bestaan. 

Het is een begrijpelijke angst van chauffeurs dat zij kunnen worden vervangen door vrijwilligers. Deze angst is om meerdere redenen onterecht. De chauffeurs die er zijn kunnen het werk nauwelijks – of eigenlijk niet – aan momenteel. Er is dus meer dan genoeg werk voor iedereen. Toch draait het hierbij altijd om balans. Te veel is nooit goed, ook niet wanneer vrijwilligers worden ingezet. Laten we onze aandacht richten op de kansen en niet blijven hangen in (onwerkelijke) bedreigingen. Te beginnen met vrijwilligersvervoer niet meer synoniem te maken aan verdringing. 

Wat maakt een goede chauffeur?

Als onderdeel, of in het verlengde, van verdringing gaat de discussie ook vaak over opleidingen. Vrijwilligers zijn niet opgeleid tot (doelgroepenvervoer-) chauffeur. En waarom worden er wél strenge eisen gesteld aan de professionele chauffeurs en niet aan de vrijwilligers? 

Dit is volgens mij een goede discussie die meerdere kanten kent. Veiligheid zou in ieder geval voorop moeten staan. Dus wie personen vervoert dient dit veilig en verantwoord te doen. Hierbij hoort ook het screenen van chauffeurs, vrijwilliger of niet. Het vervoeren van rolstoelers vergt kennis en vaardigheid en dus training, vrijwilliger of niet. 

Een andere vraag is wat een goede chauffeur maakt. Is dat de opleiding of misschien eerder motivatie? In deze discussie zou ik motivatie niet onderschatten als kwaliteit voor een goede chauffeur. Gemotiveerde vrijwilligers met minder opleiding kunnen zeker ook goede chauffeurs zijn. 

En wat doen we met een goed gemotiveerde contractchauffeur die moeite heeft met de opleiding? Geven we die chauffeur geen kans? Met veiligheid voorop kunnen we beter kijken naar de juiste persoon op de juiste plek, ook in het contractvervoer. Als dit te bereiken is door voor contractchauffeurs (voor bepaalde doelgroepen) minder eisen te stellen aan opleidingen, dan moeten we het daarover hebben. 

In het volgende artikel staat Ronald verder stil bij de plek van vrijwilligers in het doelgroepenvervoer en de uitvoer ervan.