... met de toename van individueel leerlingenvervoer?

Het is een trend die we al een aantal jaren zien: de vraag naar individueel leerlingenvervoer neemt toe. Maar met de huidige chauffeurstekorten is het bijna onmogelijk aan die vraag te voldoen. Wat nu?

Ronald Derks deelt zijn kijk op de zaak.

Een kind dat niet naar een stageplek of dagbesteding kan omdat er geen vervoer is. Het zou niet moeten kunnen, maar toch komt het helaas wel eens voor. Simpelweg omdat er niemand is om de taxi te besturen.

Complexe casussen en maatwerk in onderwijs

Daar zijn twee oorzaken voor te noemen. Enerzijds zijn er meer complexe casussen. In dit soort gevallen spelen er vaak meerdere problemen in een gezin. Daardoor zijn er veel instanties en begeleiders bij betrokken, en is de neiging vaak groot om leerlingenvervoer in te zetten om de ouders te ontlasten. Een logische keuze, maar daar is leerlingenvervoer niet altijd voor bedoeld. Zoals mijn collega Camilla eerder al schreef. Voordat er een aanvraag leerlingenvervoer gedaan wordt, moeten alle alternatieve manieren van reizen bekeken zijn. De vraag is of dat in alle gevallen grondig gebeurt.

Anderzijds neemt het individueel vervoer toe door maatwerk in het onderwijs. Leerlingen krijgen onderwijs dat op hun specifieke behoeftes aansluit. Een positief punt voor de kinderen natuurlijk, maar als dat gepaard gaat met afwijkende lestijden of een school op grote afstand van huis, dan heeft dat ook gevolgen voor het vervoer.

De makkelijkste oplossing

Het individueel vervoer wordt toegekend op basis van een indicatie die gegeven wordt uitgaande van een medisch advies. Als taxi-vervoer de enige oplossing is, dan gaan we het regelen. Maar soms wordt bijvoorbeeld om individueel vervoer gevraagd omdat een kind te veel last heeft van alle prikkels in de taxibus of omdat er onenigheid is tussen leerlingen tijdens het vervoer.

Mijn gevoel is dat er in sommige gevallen voor individueel vervoer wordt gekozen omdat het de makkelijkste oplossing is. Met de huidige druk op het taxivervoer is het echter niet de makkelijkste en ook niet de beste oplossing. Routes splitsen en individueel vervoer toekennen vanwege onenigheid in de bus levert voor andere leerlingen juist problemen op omdat er al te weinig chauffeurs zijn. Daarbij is het voor een leerling toch juist veel onrustiger als hij een uur op een taxi moet wachten omdat de planning niet gehaald wordt en het vervoer niet gaat zoals de leerling verwacht?

Hetzelfde doel, andere invalshoeken

Deze situatie vraagt er om dat we nog scherper naar de mogelijkheden kijken om individueel vervoer te vermijden. De bereidheid is er echt wel. Bij alle partijen. Maar vaak weten ze elkaar niet te vinden.

Gemeenten, ouders en scholen hebben allemaal hetzelfde doel: leerlingen op een verantwoorde, veilige manier naar school laten reizen. Maar elke partij heeft een andere invalshoek. Waar ouders hun kind voorop stellen, is het voor scholen ook belangrijk dat het vervoer niet de schooltijden beïnvloedt. Dat kinderen niet te lang hoeven wachten voordat de les begint of voordat ze opgehaald worden.

Bij gemeenten speelt kostenbeheersing mee, en inefficiënt vervoer is een grote kostenpost. Op dit moment is de noodzaak om vervoer zo efficiënt mogelijk te regelen extreem. Want het tekort aan chauffeurs zorgt voor bijna ondoenlijke situaties in het doelgroepenvervoer. Niemand wil dat daar de leerlingen de dupe van worden.

Naar mogelijkheden kijken

Gelukkig heeft dat tot gevolg dat mensen creatief worden, in gesprek gaan en naar mogelijkheden kijken. In het contractbeheer dat wij doen, spreken we bijvoorbeeld met gemeenten af hoe om te gaan met onrust in de bus. De gemeente gaat met ouders in gesprek, en na zo’n gesprek blijkt vaak toch meer mogelijk dan vooraf gedacht.

Zo hadden we een tijdje geleden problemen met het vervoer van een leerling. Na een gesprek met de ouders en de gemeente kregen de ouders een brommobiel waarmee zij hun kind zelf naar school konden brengen. Bijkomend voordeel was dat moeder ook geen gebruik meer hoefde te maken van Wmo-vervoer.

Ook komt het wel eens voor dat blijkt dat een leerling (na een periode van begeleiding) zelfstandig met het openbaar vervoer kan reizen. Dat is niet alleen een pluspunt voor de vervoerssituatie, maar nog belangrijker: de leerling is zelfredzaam, iets waar hij de rest van zijn leven profijt van heeft.

Uit deze voorbeelden blijkt hoe belangrijk het is om ouders en scholen bij dit soort trajecten te betrekken. Gemeenten moeten openstaan voor alternatieven en daar op durven sturen. Ongeacht de verschillende invalshoeken is het belangrijk om elkaar te begrijpen.

Mijn ervaring is echt: als je samen kijkt naar de mogelijkheden kom je zoveel verder.