Een integrale verordening waar alle vormen van doelgroepenvervoer onder vallen. Dat is wat Wytze Schouten voor ogen heeft. Ook ziet hij kansen voor een app om consulenten handvatten te bieden in hun werk. Wat die twee met elkaar te maken hebben legt hij hier uit.

Als je als gemeente maatwerk wilt leveren zonder failliet te gaan, moet je beter inzicht krijgen in de eigen kracht van de reizigers. Daarom pleit ik voor een nieuwe manier van maatwerk, waarbij je een helder juridisch kader stelt en praktische hulpmiddelen verzorgt voor consulenten doelgroepenvervoer. 

Oud maatwerk: de automatische piloot

Gemeenten willen mensen in hun kracht zetten en tegelijkertijd de kosten beheersen. Daar is maatwerk voor nodig. En dan niet het maatwerk dat we gewend zijn. Maar een ander niveau van maatwerk dat vraagt om een grondige beoordeling van de situatie van de reiziger.

Ouders die op hun vrije dag hun kind in de taxi uitzwaaien, dat is naar mijn idee geen maatwerk. Als we kijken naar de mogelijkheden en de eigen kracht zijn die ouders misschien wel in staat zelf hun kind weg te brengen. Daar kom je maar op één manier achter: door het ze te vragen. 

Nieuw maatwerk: wat kan er wèl?

Het nieuwe maatwerk draait om wat er behalve taxi allemaal nog meer mogelijk is. Wat kan er wèl? Dan moet je meer weten van de cliënt én van de lokale mogelijkheden. Beleid is nu vaak gestoeld op de gedachte: “in situatie A krijgt u product X”. 

Dus bijvoorbeeld: “u kunt geen 100 meter lopen dus u krijgt taxivervoer.” Maar wat als die cliënt wel 50 meter kan lopen en de bushalte maar op 20 meter afstand van het huis blijkt te zijn? Of als de buurvrouw twee keer in de week even wil meelopen naar de bushalte?

Dan gaan we echt weer uit van het uitgangspunt mensen op een passende manier op hun bestemming krijgen.

Integrale verordening

Veel gemeenten hebben een aparte verordening voor het leerlingenvervoer, waar veel tot in detail is uitgewerkt. Nadeel van al die details is dat het onleesbare materie is. Voor Wmo- en Jeugd zijn ook verordeningen, maar daar staat bijna niets in over vervoer. Het vergt dus veel tijd om daar een weg in te vinden. Zeker als je niet dagdagelijks met vervoer bezig bent.

Als je kijkt naar de eigen kracht van mensen, dan zijn de uitgangspunten eigenlijk altijd hetzelfde. Voor leerlingen, Wmo, jeugd en meer. Die uitgangspunten kun je heel mooi in één verordening samenvatten. De dingen die echt per wet of regeling moeten verschillen zijn beperkt.

Handvat voor consulenten

Het toetsen van de individuele situatie aan die verordening is een kwestie van goede vragen stellen en de juiste mogelijkheden aandragen. Maar die vragen en mogelijkheden zijn niet te vangen in één simpel beslisboompje op een A4. 

Om een situatie van een persoon goed in beeld te krijgen moeten consulenten veel vragen stellen. Ze krijgen vaak complexe verhalen te horen. Ik spreek regelmatig consulenten die behoefte hebben aan een handvat om die verhalen te doorlopen. Welke vragen moeten ze stellen, wat moeten ze te weten komen om straks te kunnen beslissen of een persoon recht heeft op vervoer? 

Doordat consulenten vooraf helder hebben welke informatie ze gaan ophalen, kunnen ze dieper op de behoeften en beperkingen van een cliënt ingaan. Daardoor zijn ze uiteindelijk beter in staat maatwerk te leveren. 

Maar met alleen het stellen van de juiste vragen kom je er niet. Het is belangrijk dat consulenten op de hoogte zijn van alle wetten en regels, zodat ze per situatie kunnen bekijken welke mogelijkheden voor vervoer er zijn. Een app zou een goed hulpmiddel kunnen zijn waarin vragen en wetten samenkomen. Daarnaast kan een app ook inzichtelijk maken hoe consulenten toekennen.

Een alternatief is om gespecialiseerde consulenten vervoer aan te stellen. Zij hoeven niet alle andere 33 leefdomeinen te kennen. In ons team outsourcing zitten consulenten die gespecialiseerd zijn in doelgroepenvervoer, zij werken voor elf verschillende gemeenten, en zijn dus goed op de hoogte van de laatste wet- en regelgeving. 

Gemeenten bewegen steeds meer toe naar een brede verantwoordelijkheid voor hulp aan mensen. Dan kom je er niet met aparte verordeningen per wet. Het aannemen van een integrale verordening “Ondersteuning bij mobiliteit” is een mooi moment om te laten weten: wij gaan voor het nieuwe maatwerk.