“Waarom vragen we het niet gewoon aan de ouders?” Dat was de vraag die ik mijn collega’s bij de gemeente Duiven en Westervoort stelde. Vanuit Forseti werk ik daar twee dagen in de week als beleidsmedewerker doelgroepenvervoer.
Gek genoeg doen we in het leerlingenvervoer nog niet wat we bij WMO en Jeugd wel doen: het gesprek aangaan. En dat terwijl in het leerlingenvervoer doorgaans de hoogste kosten per cliënt per jaar worden gemaakt. Die hoge kosten rechtvaardigen juist de investering van een gesprek, zou je denken.
Maar in het leerlingenvervoer zijn we heel erg gaan leven in regeltjes en processen. Terwijl we ook kunnen beginnen met de vraag aan ouders: “Wat doet u zelf?” Zonder keukentafelgesprekken kun je die vraag niet makkelijk 1-op-1 stellen. Toch zijn er twee eenvoudige stappen te nemen die hetzelfde effect hebben.
1. De openingsvraag: wat doet u zelf?
In Duiven en Westervoort hebben we dit voorjaar het aanvraagformulier leerlingenvervoer geopend met de vraag “Op welke dagen kunt u zelf het vervoer van uw kind regelen?” Daaraan hebben we een rooster gekoppeld waar ouders hun beschikbaarheid kunnen invullen.
Ouders die geen eigen vervoer invulden, kregen een vervolgvraag over hun werk- of studierooster en eventuele redenen waarom zelfs één dagdeel te veel zou zijn. We hebben uiteraard duidelijk uitgelegd waarom we dit doen: omdat taxivervoer van leerlingen een kostbare voorziening is, die we doelgericht willen inzetten waar deze écht nodig is.
Die aanpak heeft effect gehad: zo’n 10% van alle ouders brengt dit jaar het kind zelf tenminste één dagdeel per week naar school.
Diverse gemeenten maken voor het invullen van de aanvraagformulieren leerlingenvervoer gebruik van de tool leerlingenvervoer.nu. Samen met de ontwikkelaar van deze tool, het bedrijf Decos, bekijkt Forseti’s team Outsourcing hoe de vraag naar eigen inzet van ouders in het aanvraagformulier opgenomen kan worden.
2. De consulent als poortwachter
Gemeenten zijn geneigd om allerlei formulieren op de website te zetten om het inwoners én ambtenaren makkelijk te maken. Bij leerlingenvervoer leidt dat er soms toe dat mensen precies die hokjes aanvinken die naar de gewenste uitkomst leiden: taxivervoer voor mijn kind. Omdat wij inwoners geloven totdat het tegendeel bewezen is, is het heel lastig om na het invullen van zo’n formulier nog te praten over de eigen inzet van ouders.
Gemeente Duiven en Westervoort wil graag vanaf moment één persoonlijk contact met de ouders hebben, vooral wanneer ze hun eerste aanvraag doen. We hebben daarom de formulieren van de website verwijderd en vervangen door het mailadres van de consulenten. Ouders moeten nu telefonisch een aanvraagformulier opvragen. Hierdoor hebben we meteen persoonlijk contact en kunnen we al wat vragen omtrent de aanvraag beantwoorden.
Van deze laatste maatregel is het lastiger om een effect te meten. Maar ik ben ervan overtuigd dat we op deze manier meer te weten komen over de motivatie van ouders en dat we veel makkelijker in gesprek kunnen gaan over alternatieven zoals (begeleid) leren reizen met ov.
Uiteindelijk wil de gemeente Duiven en Westervoort leerlingenvervoer standaard toekennen. Als het vervoer dan een tijdje loopt, willen we de vraag op tafel gooien of de taxi nog wel (in deze frequentie) nodig is. De eerste evaluatie op school is daar een mooi moment voor. Dan zijn alle betrokkenen van het kind bij elkaar.
Uiteraard vraagt dit om een iets andere inrichting van de processen en inzet van consulenten. Maar het is een laagdrempelige manier om een verschil te maken.